LOKALIZACJA
Żmudzki Park Narodowy położony jest na zachodzie Litwy, w regionie płungiańskim, około 70 km od wybrzeża Morza Bałtyckiego. Całkowita powierzchnia parku to 21 754 ha, z czego 10 515 ha (44,6%) stanowią lasy. Współrzędne geograficzne punktu informacyjnego dla zwiedzających to: 56.042586, 21.815143 (WGS).
MALOWNICZY KRAJOBRAZ
Park założony został w 1991 roku w celu ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, zagwarantowania właściwego wykorzystania i regeneracji zasobów naturalnych oraz stworzenia odpowiednich warunków dla turystyki. Jego centralny punkt stanowi jezioro Płótele – największe i najgłębsze jezioro na całej Żmudzi. Wraz z otaczającym je krajobrazem, półwyspami, wyspami i pięknymi lasami stanowi jedno z piękniejszych miejsc w regionie. Teren urozmaicają rozległe wzgórza sięgające 190 m n.p.m. Żmudzki Park Narodowy może też poszczycić się zbiorem cennych, zabytkowych przedmiotów, z których najstarsze pochodzą nawet z epoki kamienia łupanego, ukazujących bogactwo kultury miejscowej ludności – Żmudzinów. Do dnia dzisiejszego Żmudzini kultywują swoją tradycję, używają dawnego dialektu, a ich tradycyjna architektura zachowała się w niemal doskonałym stanie. Pod ochroną parku znajduje się ponad 200 obiektów uznanych za dziedzictwo kulturowe. Należą do nich kopce, dawne miejsca kultu, cmentarze, osady oraz drewniane kaplice i krzyże żmudzkie. Wywodząca się właśnie ze Żmudzi sztuka rzeźbienia krzyży wpisana została na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
DZIKA PRZYRODA
Park porośnięty jest gęsto jodłami i tak zwaną tajgą zachodnią, czyli bujnymi, naturalnymi lasami iglastymi lub mieszanymi, które w całej Europie objęte są ochroną. Wiele rosnących w parku drzew uznane jest za obiekty dziedzictwa przyrodniczego. Wśród nich najbardziej imponujący jest Jesion Czarownicy – najgrubszy jesion na Litwie. Na podmokłych obszarach parku bujnie rozwija się fauna. Chronione gatunki ptaków, takie jak jarząbek, derkacz czy łabędź krzykliwy, składają tam jaja. W parku można również znaleźć skamieniałości roślin z epoki lodowcowej. Teren parku, z wyjątkiem części zamieszkałej i części przeznaczonej do rekreacji, uzyskał status ważnego obszaru ochrony ptaków i siedlisk – Natura 2000. W 2008 r. Żmudzki Park Narodowy i miasteczko Płótele, które znane jest ze świętowanych tam dni zapustnych, zostały wybrane najbardziej atrakcyjnym miejscem turystycznym w Europie w konkursie EDEN. W 2013 r. Park został członkiem Europejskiej Karty Zrównoważonej Turystyki na Obszarach Chronionych.
ATRAKCJE
Odwiedzając park, warto wypróbować szlak pieszy w Šeirė (4,1 km) i Paplatelė (2,3 km) lub ścieżkę rowerową wokół jeziora Płótele (24 km). Można też obserwować ptaki z wież widokowych, pływać jachtem, łódką lub rowerem wodnym, uprawiać windsurfing, czy też wybrać inne aktywności, takie jak nurkowanie, wędkarstwo, pływanie lub biwakowanie. Z wieży widokowej Siberija, rozpościera się piękny widok na okolice miasteczka Beržoras, między innymi na bagna Siberija i Jezioro Płótele.
Zwiedzanie muzeum: 1. Wystawa poświęcona Zimnej Wojnie. Jedyna taka w całej Europie. Znajduje się w dawnym sowieckim kompleksie wojskowym, zbudowanym niegdyś do wystrzeliwania rakiet batalistycznych. 2. Wystawy Żmudzkiego Parku Narodowego i tradycji obchodów dni zapustnych, dzięki którym odwiedzający mogą poznać etnografię tego regionu. W centrum rzemieślnictwa odwiedzający mogą skosztować tradycyjnych dań żmudzkich i wziąć udział w warsztatach edukacyjnych. Warto zwiedzić też Kalwarię Żmudzką, która jest jednym z najczęściej odwiedzanych obiektów sakralnych na litwie. Miejsce to odwiedził niegdyś papież Jan Paweł II.
Wirtualny Park Płungiany
Jest to program edukacyjny i strona internetowa dostosowana do urządzeń mobilnych. Dzięki niej można wybrać się na wirtualny spacer po parku Płungiany, pełnym niezwykłych, zapomnianych legend. Podczas tej interaktywnej wycieczki poznasz dzieje hrabiów Zubow i książąt Ogińskich, a także odkryjesz dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Płungian. Spacerując alejkami wytyczonymi i pielęgnowanymi przez arystokratów tamtych czasów, napotkasz nie tylko ciekawe gatunki drzew i roślin, ale także ponad 50 gatunków ptaków i innych zwierząt. Do wyboru są trzy wycieczki tematyczne – jedna poświęcona roślinności, druga zwierzętom i trzecia przedstawiająca obiekty kulturalne. Dzięki połączeniu realistycznej grafiki i dźwięku poczujesz się, jakbyś naprawdę przechadzał się po tym niezwykłym miasteczku.
ATRAKCJE
Rekomendacje dla turystów:
1) Warto zwiedzić pałac Ogińskich w Płungianach i jego imponujący ogród. Jest to jeden z najpiękniejszych zespołów pałacowych na Litwie, często nazywany Żmudzkim Wersalem. Główne obiekty: pałac Ogińskich, w którym znajduje się obecnie Muzeum Sztuki Żmudzkiej; oranżeria z wieżą zegarową, przypominająca małą wersję Palazzo Vecchio we Florencji; bramy parkowe i wiele innych.
2) Ciekawym miejscem jest też kopiec i wioska Gandinga. Na kopcu Gandinga stał niegdyś zamek, który pełnił ważną rolę obronną w walkach z krzyżowcami w XIII wieku.
3) Odwiedź dom pamięci Žemaitė – litewskiej pisarki i działaczki. W wiejskiej posiadłości, gdzie wychowała się artystka, obejrzeć można wystawę upamiętniającą jej życie i twórczość.
4) Spływ kajakowy rzeką Minia. Turyści zwiedzić mogą miasto Telsze, nieopodal którego rzeka Minia ma swoje źródła. Warto odwiedzić też leżące niedaleko rzeki wzgórze Lopaičiai, gdzie zaobserwować można ułożone w charakterystyczny sposób wielkie głazy. Miejsce to należy do całego kompleksu starożytnych miejsc kultu.
